روانشناسی شخصیت

اختلال شخصیت وابسته (Dependent Personality Disorder یا DPD) یکی از اختلالات شخصیت است که با وابستگی شدید به دیگران مشخص می‌شود. این اختلال می‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و موجب مشکلاتی در روابط اجتماعی، شغلی و خانوادگی شود.

اختلال شخصیت نارسیستی (Narcissistic Personality Disorder یا NPD) یکی از اختلالات شخصیتی است که به طور خاص با خودمحوری، نیاز به تحسین و فقدان همدلی مشخص می‌شود. این اختلال باعث می‌شود که فرد به شکل افراطی به خود اهمیت دهد و در روابط بین فردی مشکلاتی ایجاد کند.

اختلال شخصیت اجتنابی (Avoidant Personality Disorder) یکی از انواع اختلالات شخصیت است که با احساسات شدید خجالت، خودآگاهی و ترس از قضاوت منفی توسط دیگران مشخص می‌شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، معمولاً در روابط اجتماعی و تعاملات روزمره با چالش‌هایی مواجه هستند که می‌تواند به کیفیت زندگی آن‌ها آسیب بزند.

اختلال شخصیت نمایشی به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود که با رفتارهای نمایشی، نیاز به تأیید و تحسین، و احساسات شدید و تغییرپذیر مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است:

۱٫ جلب توجه کنند:

آنها به طور مداوم در تلاشند تا خود را در مرکز توجه قرار دهند و در صورتی که توجه کافی به آنها نشود، ممکن است رفتارهای غیرمعمول یا نمایشی از خود بروز دهند.

۲٫ احساسات شدید و غیرقابل پیش‌بینی داشته باشند:

این افراد معمولاً احساسات شدید و تغییرپذیری را تجربه می‌کنند که ممکن است در یک بازه زمانی کوتاه تغییر کند.

۳٫ خود را جذاب و خاص بدانند:

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است خود را از دیگران برتر و جذاب‌تر بدانند و در نتیجه نیاز به تأیید و تحسین از سوی دیگران دارند.

۴٫ برخوردهای عاطفی سطحی:

احساسات این افراد ممکن است سطحی و غیرعمیق باشد، به طوری که در ظاهر احساسات قوی را نشان دهند اما در واقعیت عمیقاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.

اختلال شخصیت مرزی به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود که عمدتاً بر روی الگوهای پایدار و ناپایدار در روابط، خودپنداری و احساسات تأثیر می‌گذارد. این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

تاریخچه BPD به اواسط قرن بیستم برمی‌گردد. در ابتدا، این اختلال تحت عنوان “اختلال شخصیت غیرکلاسیک” یا “اختلال شخصیت ناپایدار” شناخته می‌شد. در دهه ۱۹۷۰، اصطلاح “اختلال شخصیت مرزی” برای توصیف ویژگی‌های خاصی از این اختلال معرفی شد.

تعریف اختلال شخصیت ضد اجتماعی

اختلال شخصیت ضد اجتماعی به عنوان یک اختلال روانی تعریف می‌شود که با الگوی پایدار و فراگیر رفتارهای غیرقابل قبول اجتماعی و عدم احترام به حقوق دیگران همراه است. این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و طیف وسیعی از رفتارهای آسیب‌رسان را شامل می‌شود. افراد مبتلا به ASPD ممکن است به طور مکرر درگیر رفتارهای جنایی، دروغ‌گویی، فریبکاری، و عدم وجدان شوند.

 ویژگی‌ها و علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی
 ۱٫ رفتارهای مجرمانه

افراد مبتلا به ASPD معمولاً به رفتارهای مجرمانه و غیرقانونی تمایل دارند. این رفتارها ممکن است شامل دزدی، خشونت، و کلاهبرداری باشد. برای مثال، یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است به راحتی مرتکب سرقت شده و هیچ احساسی از گناه یا پشیمانی نداشته باشد.

 ۲٫ عدم احساس همدلی

یکی از ویژگی‌های بارز افراد مبتلا به ASPD، عدم توانایی در درک احساسات و نیازهای دیگران است. این عدم همدلی می‌تواند منجر به رفتارهای آسیب‌رسان و بی‌احترامی به حقوق دیگران شود. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است بدون توجه به احساسات دیگران، به آنها آسیب برساند یا آنها را فریب دهد.

 ۳٫ رفتارهای فریبکارانه

افراد مبتلا به ASPD معمولاً به رفتارهای فریبکارانه و دروغ‌گویی تمایل دارند. آنها ممکن است برای دستیابی به اهداف خود، از دیگران سوءاستفاده کنند. در این راستا، می‌توان به مثال‌هایی از کلاهبرداران اشاره کرد که برای به دست آوردن پول یا سود شخصی، به فریب و دروغ متوسل می‌شوند.

 ۴٫ عدم مسئولیت‌پذیری

یک ویژگی دیگر افراد مبتلا به ASPD، عدم مسئولیت‌پذیری آنها نسبت به اعمال و رفتارهای خود است. این افراد معمولاً از پذیرش عواقب رفتارهای خود پرهیز می‌کنند و ممکن است به راحتی دیگران را مقصر بدانند. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است پس از ارتکاب یک جرم، به جای پذیرش مسئولیت، دیگران را سرزنش کند.

 ۵٫ رفتارهای پرخاشگرانه

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز از خود نشان دهند. این رفتارها می‌تواند شامل خشونت فیزیکی، تهدید و آزار دیگران باشد. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا ممکن است به راحتی در یک درگیری فیزیکی شرکت کرده و به دیگران آسیب بزند.

تعریف اختلال شخصیت اسکیزوفرنیک

اختلال شخصیت اسکیزوفرنیک به عنوان یک الگوی پایدار از رفتارها و ویژگی‌های شخصیتی شناخته می‌شود که شامل دوری از روابط اجتماعی و الگوهای تفکر و رفتار غیرمعمول است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به تنهایی تمایل داشته باشند و از تعاملات اجتماعی اجتناب کنند. همچنین ممکن است به احساسات و عواطف دیگران حساسیت کمتری داشته باشند و در بیان احساسات خود مشکل داشته باشند.

 علائم اختلال شخصیت اسکیزوفرنیک

علائم اختلال شخصیت اسکیزوفرنیک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

۱٫ **دوری از روابط اجتماعی**:

افراد مبتلا به این اختلال معمولاً تمایلی به برقراری روابط نزدیک با دیگران ندارند و از تعاملات اجتماعی پرهیز می‌کنند.

۲٫ **نقص در ابراز عواطف**:

این افراد ممکن است در بیان احساسات خود مشکل داشته باشند و نتوانند احساسات دیگران را به خوبی درک کنند.

۳٫ **تفکر غیرعادی یا عجیب**:

ممکن است فرد دارای تفکرات غیرمعمول یا عجیب باشد که به او کمک نمی‌کند تا به طور مؤثری با دیگران ارتباط برقرار کند.

۴٫ **علاقه‌مندی به فعالیت‌های خاص**:

ممکن است افراد مبتلا به این اختلال به فعالیت‌های خاصی علاقه داشته باشند و از فعالیت‌های اجتماعی رایج دوری کنند.

۵٫ **احساس بی‌احساسی**:

این افراد ممکن است احساس بی‌احساسی یا جداافتادگی از دیگران کنند و در نتیجه احساس تنهایی و انزوا کنند.

اختلال شخصیت پارانوئید (Paranoid Personality Disorder) یکی از انواع اختلالات شخصیتی است که به طور عمده با الگوهای پایدار و فراگیر از بی‌اعتمادی و سوءظن به دیگران مشخص می‌شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، معمولاً به راحتی به دیگران شک می‌کنند و گمان می‌کنند که دیگران قصد آسیب رساندن به آنها را دارند.

محیط زیست نقشی اساسی در سلامت روانی افراد ایفا می‌کند. آلودگی هوا، سر و صدا، شرایط اجتماعی و اقتصادی و عدم دسترسی به فضای سبز می‌توانند به بروز و تشدید اختلالات روانی کمک کنند. از سوی دیگر، بهبود شرایط محیطی می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی و سلامت روانی افراد منجر شود. بنابراین، توجه به مسائل زیست‌محیطی و تلاش برای بهبود وضعیت آن‌ها باید در اولویت قرار گیرد. با همکاری بین دولت‌ها، سازمان‌ها و جامعه، می‌توان به ایجاد محیطی سالم‌تر و بهبود وضعیت روانی افراد کمک کرد.

مارتین سلیگمن به عنوان یکی از پیشگامان روانشناسی مثبت، تأثیرات عمیقی بر این علم گذاشته است. نظریات او درباره خوشبختی، نقاط قوت شخصیت و ابزارهای روانشناسی مثبت می‌توانند به افراد کمک کنند تا زندگی بهتری داشته باشند و به بهبود روابط اجتماعی و عاطفی خود بپردازند