تحولات شناختی در دوران نوزادی و کودکی

تغییرات شناختی در دوران نوزادی و کودکی به رشد و رشد توانایی های شناختی مانند ادراک، توجه، حافظه، زبان، حل مسئله و استدلال در سال های اولیه زندگی کودک اشاره دارد. این تغییرات شناختی برای رشد کلی فکری کودک ضروری است و نقش مهمی در توانایی او در یادگیری، درک و تعامل با دنیای اطراف خود دارد. در این مقاله، با تمرکز بر جنبه های مختلف رشد شناختی، نظریه های کلیدی و نقش عوامل محیطی در شکل گیری توانایی های شناختی، تغییرات شناختی را که در دوران نوزادی و کودکی رخ می دهد، بررسی خواهیم کرد. ما همچنین مثال هایی برای نشان دادن این تغییرات شناختی ارائه خواهیم داد.

رشد شناختی دوران نوزادی:

رشد شناختی از دوران نوزادی شروع می شود و با تغییرات سریع و قابل توجه در ادراک، توجه، حافظه و مهارت های زبانی مشخص می شود. در این مرحله، نوزادان برای کشف و درک جهان بسیار به حواس خود وابسته هستند.

ادراک:

ادراک به توانایی تفسیر و درک اطلاعات حسی اشاره دارد. نوزادان با توانایی های ادراکی اولیه مانند توانایی تشخیص چهره ها، صداها و اشیا متولد می شوند. با گذشت زمان، توانایی‌های ادراکی آن‌ها بهبود می‌یابد و درک بهتری از دنیای اطراف خود پیدا می‌کنند. به عنوان مثال، در سن ۲ تا ۳ ماهگی، نوزادان می توانند بین حالات مختلف چهره، مانند چهره های شاد و غمگین، تمایز قائل شوند. تا ۶ ماهگی، آنها می توانند اجسام متحرک را با چشمان خود ردیابی کنند و برای گرفتن آنها دست دراز کنند.

توجه:

توجه به توانایی تمرکز و تمرکز بر روی محرک های خاص و در عین حال فیلتر کردن عوامل حواس پرتی اشاره دارد. در دوران نوزادی توجه در ابتدا کوتاه و زودگذر است. با این حال، با رشد نوزادان، آنها در حفظ توجه و تغییر تمرکز بهتر می شوند. به عنوان مثال، در سن ۴ تا ۶ ماهگی، نوزادان می توانند به طور مداوم درگیر توجه شوند و برای مدت طولانی تری روی یک اسباب بازی یا شی متمرکز شوند. تا ۹ ماهگی، آنها می توانند توجه خود را از یک شی به شی دیگر معطوف کنند و محیط خود را فعال تر بررسی کنند.

حافظه:

حافظه نقش حیاتی در رشد شناختی ایفا می کند زیرا به نوزاد اجازه می دهد اطلاعات را حفظ و به خاطر بیاورد. در ماه های اولیه نوزادی، حافظه عمدتاً ضمنی است، یعنی ناخودآگاه و خودکار است. همانطور که نوزادان رشد می کنند، حافظه آنها واضح تر می شود و به آنها اجازه می دهد آگاهانه اطلاعات را به خاطر بیاورند. به عنوان مثال، در سن ۶ تا ۸ ماهگی، نوزادان می توانند چهره ها و اشیاء آشنا را به خاطر بسپارند. در پایان سال اول، آنها می توانند رویدادها و تجربیات را برای دوره های طولانی تری به خاطر بسپارند.

زبان:

رشد زبان یک تغییر شناختی قابل توجه در دوران نوزادی است. نوزادان قبل از اینکه بتوانند زبان خود را تولید کنند، با شناخت و درک زبان شروع می کنند. آنها یاد می گیرند بین صداهای مختلف تمایز قائل شوند و شروع به پیوند کلمات با معانی آنها می کنند. به عنوان مثال، در ۶ تا ۹ ماهگی، نوزادان می توانند نام خود را تشخیص دهند و به دستورات کلامی ساده پاسخ دهند. در سن ۱۲ ماهگی، آنها ممکن است شروع به گفتن اولین کلمات خود کنند، مانند “مامان” یا “بابا”.

رشد شناختی دوران کودکی:

رشد شناختی در دوران کودکی با پیشرفت های قابل توجهی در زبان، حل مسئله، استدلال و مهارت های حافظه به سرعت پیشرفت می کند. کودکان متفکران مستقل تر و یادگیرندگان فعال تر می شوند و از طریق تعامل خود با محیط به دانش و درک می رسند.

حل مسئله و استدلال:

توانایی حل مسئله و استدلال به تدریج در دوران کودکی رشد می کند. کودکان یاد می گیرند که از تفکر منطقی استفاده کنند و از راهبردها برای حل مشکلات استفاده کنند. به عنوان مثال، یک کودک ۳ ساله ممکن است از آزمون و خطا استفاده کند تا بفهمد چگونه بلوک ها را برای ساختن برج بسازد، در حالی که یک کودک ۶ ساله ممکن است از یک رویکرد سیستماتیک برای حل پازل یا مسائل ریاضی استفاده کند.

حافظه:

مهارت های حافظه نیز در دوران کودکی به رشد خود ادامه می دهند. کودکان در سازماندهی و بازیابی اطلاعات از حافظه خود بهتر می شوند. آنها برای به خاطر سپردن اطلاعات شروع به استفاده از راهبردهای یادگاری می کنند، مانند ایجاد تصاویر ذهنی یا استفاده از قافیه. به عنوان مثال، یک کودک ۹ ساله ممکن است از تکنیک های تجسم برای به خاطر سپردن لیستی از موارد برای یک پروژه مدرسه استفاده کند.

زبان و ارتباطات:

رشد زبان در دوران کودکی به سرعت پیشرفت می کند. کودکان دایره لغات خود را گسترش می دهند، دستور زبان خود را بهبود می بخشند و درک عمیق تری از قوانین و ساختارهای زبان به دست می آورند. آنها در بیان افکار و عقاید خود و درگیر شدن در گفتگو با دیگران مهارت بیشتری پیدا می کنند. به عنوان مثال، یک کودک ۵ ساله ممکن است با استفاده از انواع کلمات و ساختار جملات، درگیر داستان گویی پیچیده و منسجم باشد.

 

عوامل محیطی و رشد شناختی:

در حالی که رشد شناختی تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است، عوامل محیطی نیز نقش مهمی در شکل‌دهی توانایی‌های شناختی در دوران نوزادی و کودکی دارند. محیط، محرک ها و تجربیات لازم را برای رشد شناختی فراهم می کند.

تعامل اجتماعی:

تعامل اجتماعی با مراقبان، خواهران و برادران و همسالان برای رشد شناختی بسیار مهم است. از طریق تعاملات اجتماعی، نوزادان و کودکان مهارت های جدیدی را می آموزند، دیدگاه های جدیدی به دست می آورند و دانش خود را گسترش می دهند. به عنوان مثال، گفتگو با مراقبان به کودکان کمک می کند تا مهارت های زبانی خود را توسعه دهند و کلمات و مفاهیم جدید را بیاموزند.

بازی و اکتشاف:

بازی و کاوش فرصت هایی را برای کودکان فراهم می کند تا مهارت های شناختی را بیاموزند و رشد دهند. فعالیت‌های بازی، مانند بلوک‌های ساختمانی، پازل‌ها و وانمود کردن بازی، حل مسئله، آگاهی فضایی و خلاقیت را ارتقا می‌دهند. کاوش در محیط به کودکان امکان می دهد تا دانش جدیدی کسب کنند و روابط علت و معلولی را درک کنند.

فرصت های آموزشی:

دسترسی به آموزش با کیفیت و فرصت های یادگیری نیز به رشد شناختی کمک می کند. آموزش رسمی، مانند پیش دبستانی و دبستان، تجارب یادگیری ساختار یافته ای را فراهم می کند که رشد شناختی را ارتقا می دهد. به عنوان مثال، فعالیت های مدرسه ممکن است شامل خواندن، نوشتن، ریاضی و حل مسئله باشد که توانایی های شناختی را به چالش می کشد و تقویت می کند.

مثال ها:

برای نشان دادن تغییرات شناختی در دوران نوزادی و کودکی، اجازه دهید دو مثال را در نظر بگیریم:

1. ۱٫ ادراک: یک نوزاد ۳ ماهه، اِما، در گهواره اش به پشت دراز کشیده است. مادرش موبایلی را بالای سرش آویزان کرده است. چشمان اما گشاد می شود و نگاهش را روی اشیاء رنگارنگ آویزان شده از موبایل متمرکز می کند. او حرکت اشیاء را با چشمان خود دنبال می کند و دست دراز می کند تا آنها را لمس کند و توانایی های ادراکی در حال رشد خود را نشان می دهد.

2. ۲٫ زبان: یک کودک ۴ ساله به نام ایتان در خانه با اسباب بازی های خود بازی می کند. او به بازی های تخیلی مشغول است و با شخصیت های اسباب بازی خود داستانی خلق می کند. او از زبان برای توصیف اعمال و احساسات شخصیت‌ها استفاده می‌کند و با خودش گفتگو می‌کند. مهارت های زبانی اتان به حدی رشد کرده است که او می تواند افکار و عقاید خود را از طریق داستان سرایی بیان کند.

در نتیجه، تغییرات شناختی در دوران نوزادی و کودکی شامل تحولات قابل توجهی در ادراک، توجه، حافظه، زبان، مهارت‌های حل مسئله و استدلال است. نوزادان و کودکان رشد سریع شناختی، کسب توانایی های جدید و گسترش درک خود از دنیای اطراف خود را پشت سر می گذارند. عوامل محیطی مانند تعامل اجتماعی، بازی و فرصت های آموزشی، نقش مهمی در شکل گیری رشد شناختی دارند. با درک این تغییرات شناختی، مراقبان و مربیان می توانند حمایت و تحریک مناسبی را برای ارتقای رشد شناختی بهینه در نوزادان و کودکان ارائه دهند.