اختلال پرخوابی

اختلال پرخوابی چیست و چرا؟

hypersomnolence disorder

   اختلال پرخوابی که به عنوان پرخوابی ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، یک اختلال خواب است که با خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و طولانی شدن مدت خواب مشخص می شود که علیرغم داشتن خواب کافی در شب رخ می دهد. افراد مبتلا به اختلال پرخوابی اغلب برای بیدار ماندن در طول روز تلاش می کنند، حتی پس از یک خواب کامل شبانه، و ممکن است در عملکرد و حفظ هوشیاری دچار مشکل شوند.

برخی از علائم شایع اختلال پرخوابی عبارتند از:

1. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز: افراد مبتلا به اختلال پرخوابی اغلب در طول روز احساس خواب آلودگی بیش از حد می کنند، که ممکن است به صورت چرت زدن مکرر در طول روز یا یک میل غیرقابل مقاومت به خواب ظاهر شود.

2. مدت خواب طولانی: علیرغم داشتن خواب کافی در شب، افراد مبتلا به اختلال پرخوابی ممکن است خواب طولانی شبانه را تجربه کنند که اغلب بیش از ۷-۹ ساعت معمولی است.

3. مشکل در بیدار شدن: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است بیدار شدن در صبح را چالش برانگیز بدانند، حتی پس از چندین ساعت خواب نیز احساس گیجی و سردرگمی کنند.

4. مشکل در حفظ هوشیاری: در طول روز، افراد ممکن است برای بیدار ماندن تلاش کنند و دوره‌هایی از خواب‌آلودگی و خستگی را تجربه کنند که می‌تواند در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند.

5. اختلال شناختی: اختلال پرخوابی می تواند منجر به مشکلاتی در تمرکز، حافظه و عملکرد کلی شناختی شود و بر روابط کاری، مدرسه و شخصی تأثیر بگذارد.

علل ابتلا به اختلال پرخوابی:

  علت دقیق اختلال پرخوابی به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که این اختلال ناشی از اختلال در تنظیم چرخه خواب و بیداری مغز است. ممکن است با یا بدون وجود سایر شرایط پزشکی یا روانپزشکی رخ دهد. شرایط پزشکی مانند آپنه خواب، نارکولپسی یا برخی اختلالات عصبی ممکن است شبیه اختلال پرخوابی باشند و باید از طریق ارزیابی پزشکی رد شوند.

  درمان اختلال پرخوابی معمولاً شامل ترکیبی از اصلاح شیوه زندگی و دارو است. استراتژی ها ممکن است شامل ایجاد یک برنامه خواب منظم، حفظ بهداشت خواب خوب و اجتناب از موادی مانند کافئین و الکل باشد که می تواند خواب را مختل کند. داروهای محرک، مانند مودافینیل یا آمفتامین ها، ممکن است برای کمک به افزایش بیداری در طول روز تجویز شوند.

اگر مشکوک هستید که شما یا کسی که می شناسید ممکن است به اختلال پرخوابی مبتلا باشد، بسیار مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا روانشناس متخصص خواب برای تشخیص مناسب و برنامه درمانی مناسب مشورت کنید.

دلیل اختلال پرخوابی:

علت دقیق اختلال پرخوابی، که به عنوان پرخوابی ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، عوامل متعددی وجود دارد که ممکن است در ایجاد این اختلال خواب نقش داشته باشد:

1. اختلال عملکرد سیستم عصبی مرکزی: اعتقاد بر این است که اختلال پرخوابی ممکن است از ناهنجاری ها یا اختلالات در سیستم عصبی مرکزی، به ویژه در مناطقی از مغز که مسئول تنظیم چرخه خواب و بیداری و حفظ بیداری هستند، ایجاد شود.

         ۲. عدم تعادل عصبی شیمیایی: عدم تعادل در انتقال دهنده های عصبی خاص، مانند هیپوکرتین/اورکسین، دوپامین، یا گابا، در             اختلال پرخوابی نقش دارد. این انتقال دهنده های عصبی نقش مهمی در ارتقای بیداری و تنظیم خواب دارند.

3. عوامل ژنتیکی: ممکن است یک استعداد ژنتیکی برای اختلال پرخوابی وجود داشته باشد، زیرا گاهی اوقات در خانواده ها دیده می شود. برخی از تغییرات یا جهش های ژنتیکی ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند، اگرچه ژن های خاص درگیر هنوز شناسایی نشده اند.

4. پرخوابی مرتبط با سایر شرایط: در برخی موارد، اختلال پرخوابی می‌تواند ثانویه به سایر بیماری‌های پزشکی یا روانپزشکی مانند آپنه خواب، نارکولپسی، افسردگی یا برخی اختلالات عصبی باشد. این شرایط زمینه ای می توانند الگوهای خواب طبیعی را مختل کنند و به خواب آلودگی بیش از حد در طول روز کمک کنند.

5.  عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند محرومیت مزمن از خواب، برنامه خواب نامنظم یا سطوح بالای استرس نیز می توانند در ایجاد یا تشدید اختلال پرخوابی نقش داشته باشند.

توجه به این نکته مهم است که اختلال پرخوابی یک تشخیص بالینی است که توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی یا روانشناسان متخصص خواب انجام می شود. ممکن است برای رد سایر علل بالقوه و تعیین وجود اختلال پرخوابی، یک ارزیابی کامل، شامل شرح حال دقیق پزشکی، معاینه فیزیکی، و در برخی موارد، مطالعات خواب ضروری باشد.

درمان اختلال پرخوابی:

هدف درمان اختلال پرخوابی مدیریت خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و بهبود بیداری کلی و کیفیت زندگی است. برنامه درمانی خاص ممکن است بسته به علائم فرد، سابقه پزشکی و شدت اختلال متفاوت باشد. اغلب شامل ترکیبی از اصلاح شیوه زندگی و دارو می شود. در اینجا چند رویکرد رایج وجود دارد:

1. داروهای محرک: داروهای محرک، مانند مودافینیل یا آمفتامین ها، اغلب برای تقویت بیداری و کاهش خواب آلودگی بیش از حد در طول روز تجویز می شوند. این داروها می توانند به افراد کمک کنند هوشیار بمانند و در فعالیت های روزانه خود عملکرد بهتری داشته باشند. با این حال، آنها باید تحت راهنمایی و نظارت یک متخصص مراقبت های بهداشتی استفاده شوند.

2. چرت زدن برنامه ریزی شده: چرت های روزانه با برنامه ریزی استراتژیک می تواند به مدیریت خواب آلودگی بیش از حد کمک کند. چرت های کوتاه و برنامه ریزی شده در حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه می تواند انرژی موقت را افزایش داده و هوشیاری را بهبود بخشد. با این حال، چرت زدن خیلی نزدیک به زمان خواب یا برای مدت طولانی ممکن است خواب شبانه را مختل کند.

3. بهداشت خواب: انجام عادات بهداشتی خوب خواب می تواند به بهینه سازی خواب شبانه و کاهش خواب آلودگی در روز کمک کند. این شامل حفظ یک برنامه خواب منظم، ایجاد یک محیط خواب راحت، اجتناب از محرک هایی مانند کافئین و نیکوتین در نزدیکی زمان خواب، و درگیر شدن در تکنیک های آرام سازی قبل از خواب است.

4. اصلاح سبک زندگی: برخی از تنظیمات سبک زندگی می تواند در مدیریت اختلال پرخوابی مفید باشد. ورزش منظم، حفظ یک رژیم غذایی سالم، مدیریت سطح استرس و اجتناب از مصرف بیش از حد الکل می تواند به کیفیت خواب بهتر و هوشیاری در طول روز کمک کند.

5. رفتار درمانی: درمان شناختی-رفتاری برای بی خوابی (CBT-I) ممکن است برای افراد مبتلا به اختلال پرخوابی مفید باشد. این درمان بر روی پرداختن به عوامل روان‌شناختی، بهبود عادات خواب و ترویج تکنیک‌های تمدد اعصاب برای افزایش کیفیت خواب و کاهش خواب‌آلودگی بیش از حد تمرکز دارد.

6. درمان های حمایتی: درمان های حمایتی، مانند مشاوره یا گروه های حمایتی، می توانند به افراد کمک کنند تا با چالش های عاطفی و اجتماعی مرتبط با اختلال پرخوابی کنار بیایند. به اشتراک گذاشتن تجربیات، یادگیری از دیگران و دریافت حمایت عاطفی می تواند در مدیریت این بیماری ارزشمند باشد.

برای تعیین مناسب ترین گزینه های درمانی اختلال پرخوابی، مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا متخصص خواب مشورت کنید. آنها می توانند توصیه های شخصی بر اساس نیازهای خاص یک فرد ارائه دهند و اثربخشی و عوارض جانبی احتمالی هر داروی تجویز شده را بررسی کنند.

اختلال پرخوابی به کدام قسمت مغز مرتبط است؟

  اعتقاد بر این است که اختلال پرخوابی، که به عنوان پرخوابی ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، شامل اختلالات یا ناهنجاری هایی در مناطق خاصی از مغز می شود که چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند و بیداری را تقویت می کند. در حالی که مکانیسم های زیربنایی دقیق به طور کامل شناخته نشده است، تحقیقات نشان می دهد که مناطق زیر مغز ممکن است نقش داشته باشند:

1. هیپوتالاموس: هیپوتالاموس یک منطقه کلیدی مغز است که در تنظیم خواب و بیداری نقش دارد. حاوی سلول های تخصصی به نام نورون های هیپوکرتین/اورکسین است که بیداری را تقویت کرده و به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک می کند. اختلال پرخوابی با کاهش سطح هیپوکرتین/اورکسین یا اختلال در عملکرد سیستم هیپوکرتین/اورکسین همراه بوده است.

2. تالاموس: تالاموس به عنوان ایستگاه تنظیم برای اطلاعات حسی عمل می کند و در تنظیم برانگیختگی و بیداری نقش دارد. اختلالات عملکرد تالاموس ممکن است به خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و اختلال در بیداری در افراد مبتلا به اختلال پرخوابی کمک کند.

3. ساقه مغز: ساقه مغز در تنظیم عملکردهای فیزیولوژیکی مختلف از جمله خواب و بیداری نقش دارد. به طور خاص، سیستم فعال کننده شبکه در ساقه مغز نقش مهمی در حفظ بیداری و هوشیاری دارد. اختلالات در این سیستم ممکن است به خواب آلودگی بیش از حد در اختلال پرخوابی کمک کند.

4. عقده های قاعده ای: عقده های قاعده ای گروهی از ساختارهای به هم پیوسته هستند که در کنترل حرکتی و تنظیم فرآیندهای مختلف شناختی نقش دارند. اختلال عملکرد در گانگلیون های پایه در برخی از اختلالات خواب، از جمله اختلال پرخوابی نقش دارد.

توجه به این نکته مهم است که درک مناطق خاص مغز درگیر در اختلال پرخوابی هنوز در حال تکامل است و تحقیقات بیشتری برای روشن شدن کامل نوروبیولوژی زمینه‌ای این بیماری مورد نیاز است. مناطق مغزی که در بالا ذکر شد، مناطق مورد علاقه و تحقیقات مداوم در رابطه با اختلال پرخوابی هستند.

آیا دستگاه های علوم اعصاب(نوروساینس) در تشخیص و درمان اختلال پرخوابی موثر هستند؟

دستگاه های علوم اعصاب، مانند تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یا تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS)، برای اثرات درمانی بالقوه آنها در شرایط مختلف عصبی و روانی مورد بررسی قرار گرفته اند. با این حال، اثربخشی آنها در درمان اختلال پرخوابی هنوز یک حوزه تحقیقاتی در حال انجام است و هنوز به عنوان یک گزینه درمانی استاندارد شناخته نشده است.

در حالی که برخی از مطالعات استفاده از تکنیک‌های غیرتهاجمی تحریک مغز مانند TMS یا tDCS را در اختلالات خواب، از جمله اختلال پرخوابی، مورد بررسی قرار داده‌اند، نتایج متفاوت بوده است و تحقیقات بیشتری برای تعیین اثربخشی و ایمنی آنها در این شرایط خاص مورد نیاز است.

توجه به این نکته مهم است که درمان اختلال پرخوابی معمولاً شامل ترکیبی از اصلاح سبک زندگی، داروها و درمان‌های رفتاری است، همانطور که قبلاً ذکر شد. این رویکردها شواهد ثابت تری را در مدیریت خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و بهبود بیداری در افراد مبتلا به اختلال پرخوابی نشان داده اند.

اگر در نظر دارید از دستگاه های علوم اعصاب یا هر روش درمانی جایگزین برای اختلال پرخوابی استفاده کنید، بسیار مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی یا متخصص خواب مشورت کنید. آنها می توانند راهنمایی کنند و به تعیین مناسب ترین و مبتنی بر شواهد گزینه های درمانی بر اساس نیازهای خاص شما و درک علمی فعلی از شرایط کمک کنند.

توصیه هایی جهت جلوگیری از ابتلا به اختلال پرخوابی:

اختلال پرخوابی، همچنین به عنوان پرخوابی ایدیوپاتیک شناخته می شود، یک اختلال خواب مزمن است که با خواب آلودگی بیش از حد در طول روز مشخص می شود. در حالی که علت دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است، و راهبردهای پیشگیری خاص برای اختلال پرخوابی در دسترس نیست، توصیه های کلی وجود دارد که می تواند به بهبود خواب سالم و کاهش خطر ابتلا به اختلالات خواب کمک کند:

1. یک برنامه خواب ثابت داشته باشید: با رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان مشخص هر روز، از جمله آخر هفته ها، یک برنامه منظم خواب و بیداری ایجاد کنید. این به تنظیم ساعت داخلی بدن شما کمک می کند و کیفیت خواب بهتر را ارتقا می دهد.

 

2. محیطی مناسب برای خواب ایجاد کنید: مطمئن شوید که محیط خواب شما راحت، ساکت، تاریک و خنک است. از پرده ها یا پرده ها برای جلوگیری از نور، حذف عوامل حواس پرتی استفاده کنید و برای به حداقل رساندن اختلالات، از دستگاه های نویز سفید یا گوش گیر استفاده کنید.

3. بهداشت خوب خواب را رعایت کنید: عادات خواب سالم مانند پرهیز از کافئین، نیکوتین و الکل نزدیک به زمان خواب، محدود کردن چرت زدن در طول روز، و شرکت در فعالیت های آرامش بخش قبل از خواب، مانند مطالعه یا حمام آب گرم را اتخاذ کنید.

4. یک روال قبل از خواب ایجاد کنید: یک روال آرامش بخش قبل از خواب ایجاد کنید تا به بدن خود سیگنال دهید که زمان استراحت و آماده شدن برای خواب فرا رسیده است. این می تواند شامل فعالیت هایی مانند خواندن، گوش دادن به موسیقی آرام بخش، یا تمرین تکنیک های آرامش بخش مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن باشد.

5. به طور منظم ورزش کنید: درگیر شدن در فعالیت بدنی منظم می تواند کیفیت خواب را بهبود بخشد. در بیشتر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط داشته باشید، اما سعی کنید از ورزش شدید نزدیک به زمان خواب اجتناب کنید، زیرا می تواند با خواب تداخل کند.

6. مدیریت استرس: راه های سالمی برای مدیریت استرس بیابید، زیرا استرس بیش از حد می تواند خواب را مختل کند. تکنیک هایی مانند تمرکز حواس، یوگا، یا صحبت با یک درمانگر یا مشاور را برای کمک به مقابله با استرس و بهبود خواب در نظر بگیرید.

7. اجتناب از فعالیت های تحریک کننده قبل از خواب: قرار گرفتن در معرض فعالیت های تحریک کننده قبل از خواب، مانند استفاده از وسایل الکترونیکی (مانند تلفن های هوشمند، تبلت ها، رایانه ها) یا تماشای برنامه های تلویزیونی شدید یا هیجان انگیز را کاهش دهید. نور آبی ساطع شده از این دستگاه ها می تواند در خواب اختلال ایجاد کند.

8. برای شرایط زمینه‌ای به دنبال درمان باشید: اگر شرایط پزشکی یا روانپزشکی زمینه‌ای دارید که ممکن است به خواب‌آلودگی بیش از حد کمک کند، مانند آپنه خواب، افسردگی یا اضطراب، به دنبال درمان و مدیریت مناسب برای آن شرایط باشید.

توجه به این نکته مهم است که این توصیه ها می توانند به ترویج عادات خواب سالم و کاهش خطر اختلالات خواب کمک کنند، اما ممکن است به طور خاص از اختلال پرخوابی جلوگیری نکنند.

داستانی پیرامون اختلال پرخوابی

عنوان: “رویای بیدار“

  روزی روزگاری، در شهر کوچکی که در میان تپه‌ها قرار داشت، مردی به نام اتان زندگی می‌کرد. اتان همیشه به خاطر استعداد خارق العاده اش به عنوان یک هنرمند شناخته شده بود. نقاشی های او مسحورکننده بود و زیبایی طبیعت و اعماق احساسات انسانی را به تصویر می کشید. با این حال، یک چالش وجود داشت که زندگی اتان را با مشکل مواجه کرد – او از یک اختلال خواب نادر به نام پرخوابی رنج می برد.

اختلال پرخوابی اتان باعث شد که او در طول روز دچار خواب آلودگی بیش از حد شود که اغلب منجر به حملات ناگهانی و غیرقابل کنترل می شود. مهم نیست که او چقدر در طول شب استراحت می کرد، اتان در طول روز سر تکان می داد، حتی در بحبوحه تلاش های هنری اش. این شرایط باعث شده بود که او رویدادهای مهم را از دست بدهد، فرصت های شغلی را از دست بدهد و حتی از نزدیکان خود احساس انزوا کند.

علیرغم مشکلات، اتان هرگز از اشتیاق خود به هنر دست نکشید. او در رویاهای واضحی که با دوره های خواب او همراه بود آرامش پیدا کرد. در این رویاها، او مناظر خارق العاده را کاوش می کرد، با موجودات افسانه ای روبرو می شد و شاهد صحنه های نفس گیر بود که به نظر می رسید زنده می شد. اتان با الهام از این رویاها با حس خلاقیت تازه ای از خواب بیدار می شود و به سرعت تجربیات خود را بر روی بوم ترجمه می کند.

یک روز در حالی که در یک نمایشگاه هنری در یک شهر مجاور شرکت می کرد، استعداد فوق العاده ایتان توجه منتقد هنری مشهوری به نام اولیویا را به خود جلب کرد. او مجذوب عمق و احساساتی بود که در نقاشی‌های او منتقل می‌شد و داستانی که در پشت وضعیت منحصربه‌فرد او وجود داشت، مجذوب او شد. اولیویا پتانسیل هنر اتان را دید که قلب مردم را در سراسر جهان لمس کند.

اولیویا به دلیل اعتقاد به استعداد اتان، مأموریتی را آغاز کرد تا آثار هنری او را در کانون توجه قرار دهد. او نمایشگاه بزرگی با نقاشی های اتان ترتیب داد که نه تنها مهارت قابل توجه او را به نمایش گذاشت، بلکه چالش هایی را که او با اختلال پرخوابی با آن روبرو بود را نیز به نمایش گذاشت. این نمایشگاه به نقطه عطفی در زندگی اتان تبدیل شد، زیرا مردم از همه اقشار جامعه تحت تأثیر داستان او و زیبایی ای که او علی رغم شرایطش خلق کرده بود، قرار گرفتند.

اتان با الهام از حمایت و شناختی که دریافت کرد، تصمیم گرفت از هنر خود به عنوان بستری برای افزایش آگاهی در مورد اختلالات خواب استفاده کند. او با محققان و سازمان‌های مربوط به خواب همکاری می‌کرد و بخشی از درآمد خود را از آثار هنری خود برای تأمین بودجه تحقیقات و خدمات حمایتی برای افرادی که تحت تأثیر اختلال پرخوابی و سایر شرایط مرتبط با خواب هستند، اهدا کرد.

سفر اتان به عنوان “رویای بیدار” برای بسیاری الهام بخش شد. داستان او به مردم یادآوری می کند که حتی در مواجهه با سختی ها می توان زیبایی، قدرت و هدف را یافت. اتان از طریق هنر و حمایت خود، راحتی و درک را برای افراد بی‌شماری که در مبارزات او سهیم بودند، به ارمغان آورد.

و به این ترتیب، اختلال پرخوابی اتان، که زمانی به عنوان یک مانع دیده می شد، کاتالیزوری برای سفر هنری او و وسیله ای برای تأثیر مثبت بر زندگی دیگران شد. داستان او همچنان به ما الهام می بخشد و قدرت انعطاف پذیری، خلاقیت و اهمیت پذیرش سفرهای منحصر به فرد خود را به ما یادآوری می کند.

دانلود رایگان کتاب خواب از مجله ویستا: