لارنس کلبرگ
لارنس کلبرگ کیست؟ پیشگام در توسعه اخلاقی
لارنس کولبرگ، روانشناس آمریکایی متولد ۲۵ اکتبر ۱۹۲۷، به دلیل مشارکت های قابل توجه خود در زمینه روانشناسی رشد، به ویژه در حوزه رشد اخلاقی شهرت دارد. کار او که بر اساس نظریه‌های بنیادی ژان پیاژه است، تأثیر عمیقی بر شیوه‌های آموزشی، ملاحظات اخلاقی و درک ما از روانشناسی انسان گذاشته است. این مقاله به بررسی زندگی، کار و میراث لارنس کولبرگ می پردازد و جنبه های منحصر به فرد نظریه های او و پیامدهای آنها را برای جامعه معاصر بررسی می کند.
سالهای اولیه و سفر آکادمیک
سفر کولبرگ به دنیای روانشناسی با کنجکاوی عمیق در مورد رفتار انسان و استدلال اخلاقی مشخص شد. تحصیلات آکادمیک او در دانشگاه شیکاگو آغاز شد، جایی که او تحت تأثیر آثار پیاژه قرار گرفت. در دوران تحصیلات تکمیلی خود در دانشگاه شیکاگو بود که کولبرگ علاقه خود را به رشد اخلاقی پیدا کرد، که بعدها سنگ بنای حرفه او شد.
سفر آکادمیک کولبرگ بدون چالش نبود. تحصیل او به دلیل خدمتش در نیروی دریایی ایالات متحده در طول جنگ جهانی دوم متوقف شد. با این حال، پس از بازگشت، او فعالیت های علمی خود را با قدرتی تازه از سر گرفت و در نهایت دکترای خود را دریافت کرد. در روانشناسی از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۵۸٫
توسعه نظریه استدلال اخلاقی
برجسته‌ترین سهم کولبرگ در روانشناسی، نظریه رشد اخلاقی او است، که معتقد است استدلال اخلاقی در طی یک سری مراحل در طول زندگی فرد تکامل می‌یابد. این نظریه از کار پیاژه در مورد رشد شناختی الهام گرفته شد اما به طور خاص بر توسعه قضاوت اخلاقی تمرکز داشت.
نظریه کولبرگ حول سه سطح استدلال اخلاقی ساخته شده است: پیش قراردادی، قراردادی و پس قراردادی. هر سطح بیشتر به دو مرحله تقسیم می شود که در مجموع شش مرحله رشد اخلاقی را شامل می شود. سطح پیش قراردادی با تمرکز بر نفع شخصی و اطاعت از قدرت مشخص می شود. سطح متعارف شامل انطباق با انتظارات جامعه و حفظ نظم اجتماعی است. سطح پس قراردادی نشان دهنده بالاترین مرحله استدلال اخلاقی است، جایی که افراد بر اساس اصول اخلاقی جهانی تصمیم می گیرند.
روش های تحقیق کولبرگ مبتکرانه بود و از معضلات اخلاقی استفاده می کرد که معروف ترین آنها معضل هاینز است. از شرکت کنندگان خواسته شد تا سناریویی را در نظر بگیرند که در آن مردی به نام هاینز باید تصمیم بگیرد که آیا برای نجات همسرش که در حال مرگ است، دارو را بدزدد یا خیر. کولبرگ به خود تصمیم علاقه مند نبود، بلکه به استدلال پشت آن، که به اعتقاد او مرحله رشد اخلاقی شرکت کننده را آشکار می کند، علاقه مند بود.
نقدها و مناقشات
نظریه کولبرگ علیرغم ماهیت پیشگامانه اش، با انتقادات و بحث هایی مواجه شده است. یکی از مهم‌ترین انتقادها، سوگیری ادعایی این نظریه نسبت به ارزش‌های فرهنگی غربی، به‌ویژه آمریکایی است. منتقدان استدلال می کنند که مراحل کولبرگ منعکس کننده یک مفهوم غربی از اخلاق است و ممکن است برای فرهنگ های غیر غربی قابل اجرا نباشد.
نقد دیگر مربوط به سوگیری جنسیتی در نظریه کولبرگ است. روانشناس فمینیست کارول گیلیگان استدلال کرد که نظریه کولبرگ دیدگاه های اخلاقی زنان را نادیده می گیرد که ممکن است مراقبت و روابط را بر اصول انتزاعی عدالت ترجیح دهند.
میراث و تأثیر
علیرغم این نقدها، کار کولبرگ تأثیری ماندگار بر روانشناسی و آموزش داشته است. نظریه او در محیط های مختلف، از جمله مدارس، جایی که رویکردهای آگاهانه ای برای تربیت شخصیت و استدلال اخلاقی دارد، به کار گرفته شده است. تأکید کولبرگ بر توسعه استدلال اخلاقی بر حوزه اخلاق تجاری نیز تأثیر گذاشته است، زیرا سازمان ها به دنبال تقویت تصمیم گیری اخلاقی در بین کارکنان هستند.
میراث کولبرگ در کار روانشناسان بعدی نیز مشهود است که بر اساس نظریه های او ساخته شده اند. به عنوان مثال، کار کارول گیلیگان در مورد اخلاق مراقبت، می تواند به عنوان مکملی برای نظریه کولبرگ در نظر گرفته شود که دیدگاهی فراگیرتر در مورد رشد اخلاقی ارائه می دهد.
چگونه نظریه رشد اخلاقی کولبرگ در محیط‌های آموزشی به کار میرود:
نظریه رشد اخلاقی لارنس کلبرگ در محیط های آموزشی مختلف برای تقویت استدلال اخلاقی و رشد اخلاقی در بین دانش آموزان به کار گرفته شده است. در اینجا چند نمونه خاص از نحوه استفاده از نظریه او آورده شده است:
۱٫ **برنامه های آموزش شخصیت**:
بسیاری از مدارس برنامه های آموزش شخصیت را در خود جای داده اند که برای ارتقای رشد اخلاقی در دانش آموزان طراحی شده اند. این برنامه‌ها اغلب از مراحل کلبرگ به‌عنوان چارچوبی برای ایجاد فعالیت‌ها و بحث‌هایی استفاده می‌کنند که دانش‌آموزان را به تفکر انتقادی درباره معضلات اخلاقی تشویق می‌کند. با درگیر شدن در این بحث ها، دانش آموزان تشویق می شوند تا مراحل رشد اخلاقی را طی کنند.
۲٫ ** ابتکارات یادگیری خدماتی **:
یادگیری خدماتی که خدمات اجتماعی را با آموزش آکادمیک ترکیب می کند، یکی دیگر از کاربردهای نظریه کلبرگ است. از طریق یادگیری خدماتی، دانش‌آموزان در معرض معضلات اخلاقی دنیای واقعی قرار می‌گیرند و تشویق می‌شوند تا تجربیات خود را تأمل کنند. این تأمل می تواند به پیشرفت دانش آموزان در مراحل رشد اخلاقی با در نظر گرفتن پیامدهای گسترده تر اقدامات آنها و نیازهای جامعه کمک کند.
۳٫ **مباحث معضل اخلاقی**:
بحث های کلاسی که حول معضلات اخلاقی متمرکز شده اند، کاربرد مستقیم روش های تحقیق کولبرگ است. معلمان دانش‌آموزان را با دوراهی‌های اخلاقی مشابه معضل هاینز ارائه می‌کنند و بحث‌ها را درباره دیدگاه‌ها و استدلال‌های مختلف در پس انتخاب‌های مختلف تسهیل می‌کنند. این رویکرد دانش آموزان را تشویق می کند تا استدلال اخلاقی خود را بیان کنند و دیدگاه های جایگزین را در نظر بگیرند، که می تواند به آنها در پیشرفت اخلاقی کمک کند.
۴٫ **دوره های تفکر انتقادی و اخلاق **:
در آموزش عالی، دوره های متمرکز بر تفکر انتقادی و اخلاق اغلب از نظریه کولبرگ استفاده می کنند تا دانش آموزان را تشویق کنند تا مهارت های استدلال اخلاقی خود را توسعه دهند. این دوره‌ها ممکن است از مطالعات موردی، متون فلسفی و مثال‌های واقعی استفاده کنند تا دانش‌آموزان را برای تفکر انتقادی درباره مسائل اخلاقی و بیان استدلال خود به چالش بکشند.
۵٫ **برنامه های حل تعارض**:
مدارس برنامه های حل تعارض را اجرا کرده اند که بر اساس تاکید کولبرگ بر عدالت و انصاف است. این برنامه‌ها به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند که چگونه با در نظر گرفتن دیدگاه‌های همه طرف‌های درگیر و جستجوی راه‌حل‌های منصفانه، تعارض‌ها را به‌طور مسالمت‌آمیز حل کنند. این فرآیند نه تنها به حل تعارضات کمک می کند، بلکه دانش آموزان را تشویق می کند تا در سطوح بالاتر استدلال اخلاقی شرکت کنند.
۶٫ **فعالیت های شفاف سازی ارزش ها**:
فعالیت های شفاف سازی ارزش ها که به دانش آموزان کمک می کند ارزش های خود را شناسایی و بیان کنند، یکی دیگر از کاربردهای نظریه کلبرگ است. این فعالیت‌ها می‌توانند از تمرین‌های بازتابی ساده تا سناریوهای نقش‌آفرینی پیچیده‌تر متغیر باشند. دانش‌آموزان با شفاف‌سازی ارزش‌های خود، برای قضاوت اخلاقی و درک استدلال پشت تصمیم‌هایشان مجهزتر می‌شوند.
۷٫ **برنامه های توسعه رهبری **:
برنامه های توسعه رهبری در محیط های آموزشی اغلب عناصری از نظریه کلبرگ را برای کمک به دانش آموزان در توسعه مهارت های رهبری اخلاقی ترکیب می کنند. این برنامه ها ممکن است شامل بحث در مورد رهبری اخلاقی، مطالعات موردی معضلات اخلاقی پیش روی رهبران، و فرصت هایی برای دانش آموزان برای تمرین تصمیم گیری اخلاقی در نقش های رهبری باشد.
دانلود رایگان کتاب قضاوت اخلاقی کلبرگ: