اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از اختلالات شخصیتی است که به عنوان بخشی از گروه اختلالات شخصیتی غیر اجتماعی و جزو اختلالات شخصیت در DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) شناخته میشود. این اختلال با الگوهای پایدار از دوری از روابط اجتماعی و محدودیت در ابراز عواطف مشخص میشود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص، درمان و پیامدهای اختلال شخصیت اسکیزوئید میپردازیم.
تعریف و تشخیص
اختلال شخصیت اسکیزوئید به طور کلی به عنوان یک الگوی پایدار از دوری از روابط اجتماعی و کاهش ابراز عواطف تعریف میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً تمایل به تنهایی دارند و از فعالیتهای اجتماعی و روابط نزدیک پرهیز میکنند.
در DSM-5، برای تشخیص این اختلال، باید حداقل چهار مورد از معیارهای زیر وجود داشته باشد:
۱٫ عدم علاقه به داشتن روابط نزدیک با دیگران، از جمله خانواده.
۲٫ انتخاب فعالیتهای انفرادی به جای فعالیتهای اجتماعی.
۳٫ عدم تمایل به شرکت در فعالیتهای اجتماعی.
۴٫ عدم ابراز هیجانات یا عواطف در تعاملات اجتماعی.
۵٫ احساس بیعلاقگی نسبت به تحسین یا انتقاد دیگران.
۶٫ داشتن دنیای خیالی غنی و فعال.
عوامل خطر و علل
اختلال شخصیت اسکیزوئید به دلیل ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی ایجاد میشود.
برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
۱٫ ژنتیک
تحقیقات نشان دادهاند که اختلالات شخصیت ممکن است جنبههای ژنتیکی داشته باشند. وجود سابقه خانوادگی اختلالات شخصیتی میتواند خطر ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید را افزایش دهد.
۲٫ محیط خانواده
محیط خانواده و نوع تربیت میتواند تأثیر زیادی بر شکلگیری شخصیت فرد داشته باشد. کودکان که در خانوادههای سرد و بیاحساس بزرگ میشوند، ممکن است به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا شوند.
۳٫ تجربیات زندگی
تجربیات منفی دوران کودکی، مانند طرد شدن یا سوء استفاده، میتوانند در بروز اختلال شخصیت مؤثر باشند. این تجربیات ممکن است باعث شوند فرد به سمت انزوا و دوری از روابط اجتماعی برود.
علائم و نشانهها
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً علائم زیر را نشان میدهند:
۱٫ انزوا اجتماعی
این افراد تمایل دارند از دیگران دوری کنند و در فعالیتهای اجتماعی شرکت نکنند. آنها معمولاً از روابط نزدیک با دیگران پرهیز میکنند و به تنهایی فعالیت میکنند.
۲٫ عدم ابراز عواطف
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً در نمایش احساسات ناتوان هستند. آنها ممکن است به نظر سرد و بیاحساس بیایند و در تعاملات اجتماعی عواطف خود را به سختی ابراز کنند.
۳٫ دنیای خیالی
بسیاری از افراد با این اختلال دارای دنیای خیالی غنی و فعال هستند. آنها ممکن است به خیالپردازی بپردازند و در دنیای خود زندگی کنند.
۴٫ عدم علاقه به فعالیتهای اجتماعی
این افراد معمولاً به فعالیتهای اجتماعی و تفریحی علاقهای ندارند و ترجیح میدهند زمان خود را به تنهایی بگذرانند.
تشخیص
تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً از طریق مصاحبه بالینی و ارزیابی تاریخچه روانی فرد انجام میشود. متخصصان بهداشت روان ممکن است از ابزارهای تشخیصی مختلفی استفاده کنند، اما در نهایت، تشخیص بر اساس معیارهای DSM-5 صورت میگیرد.
درمان
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید میتواند چالشبرانگیز باشد زیرا افراد مبتلا ممکن است تمایلی به دریافت درمان نداشته باشند. با این حال، چندین رویکرد درمانی وجود دارد که میتواند به این افراد کمک کند:
۱٫ رواندرمانی
رواندرمانی میتواند به افراد مبتلا کمک کند تا احساسات و تجربیات خود را بهتر درک کنند. درمانگر میتواند به آنها کمک کند تا مهارتهای اجتماعی و ارتباطی را یاد بگیرند.
۲٫ دارو درمانی
در برخی موارد، داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. این داروها میتوانند در کنار رواندرمانی استفاده شوند.
۳٫ درمان گروهی
اگرچه افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً از روابط اجتماعی دوری میکنند، اما شرکت در گروههای درمانی میتواند به آنها کمک کند تا مهارتهای اجتماعی خود را تقویت کنند.
پیامدها
اختلال شخصیت اسکیزوئید میتواند تأثیرات منفی بر زندگی فرد داشته باشد. این افراد ممکن است در روابط خود با دیگران دچار مشکل شوند و از فعالیتهای اجتماعی محروم بمانند. همچنین، این اختلال میتواند به بروز مشکلات روانی دیگری مانند افسردگی یا اضطراب منجر شود.
نتیجهگیری
اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از اختلالات پیچیده است که نیاز به درک عمیق و درمان مناسب دارد. شناخت علائم و نشانههای این اختلال میتواند به تشخیص زودهنگام و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند. با وجود چالشهای موجود، درمانهای موجود میتوانند به افراد مبتلا کمک کنند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کنند و به بهبود کیفیت زندگی خود بپردازند.