گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA)
گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) یک انتقال دهنده عصبی است که نقش مهمی در تنظیم فعالیت مغز توسط سیستم عصبی مرکزی دارد. این یک انتقال دهنده عصبی مهاری است، به این معنی که به آرام کردن و تثبیت فعالیت عصبی کمک می کند. گابا در غلظت های بالایی در مغز یافت می شود و در عملکردهای مختلف فیزیولوژیکی و روانی نقش دارد. در این مقاله، نقش گابا در بدن، اثرات آن بر سلامت روان، و کاربردهای درمانی بالقوه هدف قرار دادن سیستم گابا را بررسی خواهیم کرد.
نقش گابا در بدن
GABA انتقال دهنده عصبی مهاری اولیه در سیستم عصبی مرکزی است، به این معنی که برای کاهش فعالیت عصبی و جلوگیری از تحریک بیش از حد نورون ها عمل می کند. با اتصال به گیرنده‌های GABA روی سطح نورون‌ها کار می‌کند، که سپس کانال‌هایی را باز می‌کند که به یون‌های کلرید با بار منفی اجازه ورود به سلول را می‌دهد. این هجوم یون‌های کلرید نورون را بیش از حد قطبی می‌کند و فعال شدن و ایجاد پتانسیل عمل را برای آن دشوارتر می‌کند.
GABA نقش کلیدی در تنظیم تعادل بین تحریک و مهار در مغز دارد. عدم تعادل در سیگنال دهی GABA در انواع اختلالات عصبی و روانپزشکی از جمله اضطراب، افسردگی، صرع و بی خوابی نقش دارد. به عنوان مثال، سطوح پایین GABA با اختلالات اضطرابی مرتبط است، در حالی که سطوح بالای GABA با افسردگی مرتبط است.
اثرات گابا بر سلامت روان
گابا به عنوان اثر آرام بخش و ضد اضطراب بر مغز شناخته شده است. هنگامی که سطح GABA پایین باشد، می تواند منجر به احساس بی قراری، تحریک پذیری و اضطراب شود. برعکس، وقتی سطح GABA بالا باشد، می تواند احساس آرامش و آرامش را القا کند. همچنین اعتقاد بر این است که گابا در تنظیم خلق و خو و الگوهای خواب نقش دارد.
اختلالات اضطرابی:
یکی از شایع ترین شرایط سلامت روان مرتبط با اختلال عملکرد GABA است. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی اغلب سطوح پایین تری از GABA در مغز خود دارند، به ویژه در مناطقی مانند آمیگدال و قشر جلوی مغز. داروهایی که سطح GABA را افزایش می دهند، مانند بنزودیازپین ها، معمولا برای درمان اختلالات اضطرابی تجویز می شوند.
افسردگی :
یکی دیگر از شرایط سلامت روان است که با اختلال عملکرد GABA مرتبط است. تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به افسردگی ممکن است سطوح بالاتری از GABA را در نواحی خاصی از مغز داشته باشند که می‌تواند به علائم افسردگی، مانند احساس بی‌حسی و بی‌انگیختگی کمک کند. داروهای ضد افسردگی که گیرنده های GABA را تعدیل می کنند، مانند SSRI ها، اغلب برای درمان افسردگی استفاده می شوند.
صرع:
یک اختلال عصبی است که با تشنج های مکرر مشخص می شود که می تواند در اثر تحریک بیش از حد نورون های مغز ایجاد شود. GABA با مهار شلیک عصبی نقش مهمی در جلوگیری از تشنج دارد. داروهایی که سیگنال دهی GABA را تقویت می کنند، مانند بنزودیازپین ها و باربیتورات ها، معمولاً برای درمان صرع و جلوگیری از گسترش فعالیت تشنج استفاده می شوند.
یک اختلال خواب:
است که با مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب مشخص می شود. اعتقاد بر این است که GABA با ترویج آرامش و کاهش فعالیت عصبی در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد. داروهایی که سیگنال دهی GABA را تقویت می کنند، مانند بنزودیازپین ها و گاباپنتین، اغلب برای درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب تجویز می شوند.
کاربردهای درمانی
با توجه به نقش مهم گابا در تنظیم فعالیت مغز و سلامت روان، علاقه فزاینده ای به توسعه درمان هایی که سیستم گابا را هدف قرار می دهند، وجود دارد. یک رویکرد توسعه داروهایی است که سیگنال دهی GABA را افزایش می دهد، یا با افزایش سطح GABA یا با تعدیل گیرنده های GABA. این داروها به طور بالقوه می توانند برای درمان انواع اختلالات عصبی و روانپزشکی از جمله اضطراب، افسردگی، صرع و بی خوابی استفاده شوند.
بنزودیازپین ها دسته ای از داروها هستند که به عنوان تعدیل کننده های آلوستریک مثبت گیرنده های GABA عمل می کنند و اثرات مهاری گابا بر فعالیت عصبی را افزایش می دهند. بنزودیازپین ها معمولا برای درمان اختلالات اضطرابی، بی خوابی و تشنج استفاده می شوند. با این حال، آنها پتانسیل بالایی برای سوء استفاده و وابستگی دارند، بنابراین معمولاً برای استفاده کوتاه مدت تجویز می شوند.
گاباپنتین دارویی است که اعتقاد بر این است که سیگنال دهی گابا را با افزایش آزادسازی گابا در مغز افزایش می دهد. این دارو برای درمان صرع، دردهای عصبی و انواع خاصی از اختلالات اضطرابی استفاده می شود. تصور می شود که گاباپنتین نسبت به بنزودیازپین ها ایمن تر و کمتر اعتیاد آور است و آن را به یک گزینه درمانی بالقوه ارزشمند برای بیمارانی تبدیل می کند که به درمان طولانی مدت نیاز دارند.
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) دسته‌ای از داروهای ضد افسردگی هستند که اعتقاد بر این است که گیرنده‌های GABA را علاوه بر مکانیسم اثر اولیه بر گیرنده‌های سروتونین تعدیل می‌کنند. SSRI ها معمولا برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی استفاده می شوند.