اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی یکی از شایع‌ترین مشکلات روانی در جوامع امروزی هستند. این اختلالات می‌توانند تأثیرات عمیقی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند و در صورت عدم درمان، می‌توانند به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. در این مقاله، به بررسی انواع اختلالات اضطرابی، علل و نشانه‌های آن‌ها، و روش‌های درمانی خواهیم پرداخت.

 ۱٫ انواع اختلالات اضطرابی

اختلالات اضطرابی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و نشانه‌های خاص خود را دارند. برخی از مهم‌ترین این اختلالات عبارتند از:

 ۱٫۱٫ اختلال اضطراب عمومی (GAD)

اختلال اضطراب عمومی (Generalized Anxiety Disorder یا GAD) یک نوع اختلال اضطرابی است که با نگرانی و اضطراب شدید و مداوم دربارهٔ مسائل مختلف زندگی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً نگرانی‌های غیرمنطقی و بیش از حدی را دربارهٔ موضوعات مختلفی مانند کار، سلامتی، روابط، و مسائل مالی تجربه می‌کنند.

 علائم GAD:

– نگرانی شدید و مداوم دربارهٔ مسائل مختلف
– مشکل در کنترل نگرانی‌ها
– احساس بی‌قراری یا تنش
– خستگی زودرس
– مشکل در تمرکز یا ذهن‌پریشی
– تحریک‌پذیری
– اختلالات خواب (مثل مشکل در خوابیدن یا خواب‌های ناپایدار)

 علل:

علت دقیق GAD مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، شیمیایی مغز، و تجربیات زندگی می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

 درمان:

درمان GAD معمولاً شامل ترکیبی از روان‌درمانی (مانند درمان شناختی-رفتاری) و داروها (مانند antidepressants یا anxiolytics) است. تکنیک‌های مدیریت استرس و تمرینات تنفسی نیز می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.

اگر شما یا کسی که می‌شناسید دچار علائم GAD هستید، مشاوره با یک متخصص بهداشت روان می‌تواند مفید باشد.

مثال: فردی که به اختلال اضطراب عمومی مبتلا است ممکن است هر روز ساعت‌ها به فکر مشکلات مالی خود باشد و از هر صدای غیرعادی در محیط نگران شود.

 ۱٫۲٫ اختلال هراس (Panic Disorder)

اختلال هراس یا اختلال پانیک (Panic Disorder) نوعی اختلال اضطرابی است که با حملات ناگهانی و مکرر هراس مشخص می‌شود. این حملات معمولاً شامل احساسات شدید ترس یا ناراحتی هستند که ممکن است بدون هیچ هشدار قبلی و در شرایط غیرمترقبه بروز کنند.

 علائم اختلال هراس:

حملات هراس معمولاً شامل مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی هستند که ممکن است شامل موارد زیر باشند:

– تپش قلب یا تند شدن ضربان قلب
– عرق کردن
– لرزش یا لرزیدن
– احساس خفگی یا مشکلات تنفسی
– درد یا ناراحتی در قفسه سینه
– احساس عدم واقعیت یا از دست دادن کنترل
– احساس مرگ قریب‌الوقوع یا خطرناک بودن

عوامل مؤثر:

علت دقیق اختلال هراس هنوز به‌طور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیوشیمیایی و محیطی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.

 درمان:

درمان اختلال هراس معمولاً شامل روان‌درمانی (مانند درمان شناختی-رفتاری) و دارو درمانی (مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) است.

 مدیریت حملات:

برای مدیریت حملات هراس، تکنیک‌های آرام‌سازی و تنفس عمیق می‌توانند کمک‌کننده باشند. همچنین، آگاهی از علائم و یادگیری نحوه مقابله با آنها نیز می‌تواند به کاهش شدت و فراوانی حملات کمک کند.

 ۱٫۳٫ اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder)

این اختلال به ترس شدید از قضاوت یا ارزیابی منفی توسط دیگران مربوط می‌شود. فرد ممکن است از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب کند یا در آن‌ها احساس ناراحتی و اضطراب شدید داشته باشد.

مثال: فردی که از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می‌برد ممکن است از شرکت در مهمانی‌ها یا سخنرانی‌ها خودداری کند زیرا نگران است که دیگران او را قضاوت کنند.

 ۱٫۴٫ اختلال وسواسی-جبری (Obsessive-Compulsive Disorder)

اختلال وسواسی-جبری (OCD) یک اختلال روانی است که با وجود افکار و تصاویر مزاحم (وسواس‌ها) و رفتارها یا اعمال تکراری (جبری) مشخص می‌شود. افراد مبتلا به OCD معمولاً از این افکار و رفتارها احساس اضطراب و ناراحتی می‌کنند و سعی می‌کنند با انجام رفتارهای خاص یا تکراری، این احساسات را کاهش دهند.

 علائم OCD

۱٫ وسواس‌ها: افکار، تصاویر یا تمایلات مزاحم که فرد نمی‌تواند آن‌ها را کنترل کند. این افکار ممکن است شامل ترس از آلودگی، آسیب به خود یا دیگران، یا نیاز به نظم و ترتیب خاص باشند.

۲٫ **جبری‌ها:** رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی که فرد به‌طور مکرر انجام می‌دهد تا اضطراب ناشی از وسواس‌ها را کاهش دهد. این رفتارها می‌توانند شامل شستن دست‌ها، چک کردن مکرر چیزها یا شمارش باشند.

 عوامل مؤثر در بروز OCD

ژنتیک: ممکن است در خانواده‌ها بیشتر دیده شود.
عوامل محیطی: تجربیات زندگی، استرس و تروما می‌توانند نقش داشته باشند.
عوامل شیمیایی: عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز ممکن است در بروز این اختلال مؤثر باشد.

 درمان

درمان OCD معمولاً شامل ترکیبی از روان‌درمانی و دارو است:

۱٫ **روان‌درمانی:**
– درمان شناختی-رفتاری (CBT) به ویژه تکنیک‌های مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) مؤثر است.

۲٫ **دارو:**
– داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) معمولاً برای درمان OCD تجویز می‌شوند.

### نکات مهم

– OCD یک اختلال شایع است و افراد مبتلا به آن می‌توانند به زندگی معمولی و موفقی دست یابند اگر درمان مناسب دریافت کنند.
– آگاهی و حمایت از جانب خانواده و دوستان می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند تا با این اختلال بهتر کنار بیاید.

 ۱٫۵٫ اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی است که می‌تواند پس از تجربه یا مشاهده یک واقعه آسیب‌زا یا تهدیدآمیز ایجاد شود. این اختلال معمولاً در نتیجه تجربیات شدید مانند جنگ، تصادف، سوء استفاده، بلایای طبیعی، یا هر نوع تجربه دیگر که فرد را تحت فشار شدید قرار دهد، به وجود می‌آید.

 علائم PTSD

علائم PTSD معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

۱٫ **بازآفرینی تجربه (Re-experiencing)**:
– یادآوری مکرر و ناخودآگاه واقعه آسیب‌زا
– کابوس‌های شبانه
– احساساتی مانند ترس و اضطراب هنگام یادآوری واقعه

۲٫ **اجتناب (Avoidance)**:
– اجتناب از مکان‌ها، افراد یا فعالیت‌هایی که یادآور واقعه هستند
– ناتوانی در یادآوری جزئیات مهم از واقعه
– احساس بی‌علاقگی به فعالیت‌های قبلی

۳٫ **تغییرات منفی در تفکر و حالت روحی (Negative changes in mood and cognition)**:
– احساس ناامیدی یا قطع ارتباط با دیگران
– احساس عذاب یا گناه
– مشکلات در تمرکز یا خواب

 درمان PTSD
درمان PTSD می‌تواند شامل روش‌های مختلفی باشد، از جمله:

مشاوره روانشناختی (Psychotherapy)**: مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) که به فرد کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای منفی را تغییر دهد.
دارو درمانی (Medication)**: برخی داروها می‌توانند در کاهش علائم PTSD مؤثر باشند.
گروه درمانی (Group therapy)**: شرکت در جلسات گروهی می‌تواند به افراد کمک کند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و حمایت اجتماعی دریافت کنند.

 ۲٫ علل اختلالات اضطرابی

علل اختلالات اضطرابی می‌توانند پیچیده و متنوع باشند. در زیر به برخی از عوامل مؤثر در بروز این اختلالات اشاره می‌کنیم:

 ۲٫۱٫ عوامل ژنتیکی

تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی می‌توانند در بروز اختلالات اضطرابی نقش داشته باشند. اگر یکی از اعضای خانواده به این اختلالات مبتلا باشد، احتمال ابتلای سایر اعضای خانواده نیز افزایش می‌یابد.

 ۲٫۲٫ عوامل محیطی

تجربه‌های منفی در زندگی مانند سوءاستفاده، طلاق والدین، یا از دست دادن یک عزیز می‌توانند به بروز اختلالات اضطرابی منجر شوند. محیط‌های استرس‌زا و فشارهای اجتماعی نیز می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این اختلالات ایفا کنند.

 ۲٫۳٫ عوامل شیمیایی

عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز، به‌ویژه انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین، می‌تواند به بروز اختلالات اضطرابی کمک کند. این عدم تعادل ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی یا محیطی باشد.

 ۲٫۴٫ شخصیت و ویژگی‌های فردی

برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند کمال‌گرایی، حساسیت بالا به انتقاد، و تمایل به نگرانی می‌توانند فرد را در معرض خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی قرار دهند.

۳٫ نشانه‌ها و علائم اختلالات اضطرابی

نشانه‌ها و علائم اختلالات اضطرابی ممکن است متفاوت باشند، اما برخی از نشانه‌های عمومی شامل موارد زیر است:

– احساس نگرانی مداوم
– تحریک‌پذیری و خستگی
– مشکلات خواب
– دشواری در تمرکز
– علائم جسمی مانند تپش قلب، تعریق، و سرگیجه

 ۴٫ روش‌های درمان اختلالات اضطرابی

درمان اختلالات اضطرابی می‌تواند شامل مشاوره روان‌شناختی، دارودرمانی، و تغییرات سبک زندگی باشد. در زیر به بررسی این روش‌ها می‌پردازیم:

 ۴٫۱٫ مشاوره روان‌شناختی

مشاوره روان‌شناختی یکی از مؤثرترین روش‌های درمان اختلالات اضطرابی است. این نوع درمان می‌تواند به فرد کمک کند تا با شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی و رفتارهای نادرست، اضطراب خود را کنترل کند.

**مثال:** درمان CBT (درمان شناختی-رفتاری) به فرد کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای غیرمنطقی خود را شناسایی کرده و راه‌های سالم‌تری برای واکنش به موقعیت‌ها پیدا کند.

 ۴٫۲٫ دارودرمانی

در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی مانند ضدافسردگی‌ها و آرامبخش‌ها را برای کنترل علائم اضطراب تجویز کنند. این داروها می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کنند.

 ۴٫۳٫ تغییرات سبک زندگی

تغییرات مثبت در سبک زندگی می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند. این تغییرات شامل ورزش منظم، تغذیه سالم، و تمرین تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا هستند.

۴٫۴٫ حمایت اجتماعی

سازمان‌های حمایتی و گروه‌های خودیاری می‌توانند به افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی کمک کنند تا با دیگران ارتباط برقرار کنند و تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند. این ارتباطات می‌توانند احساس تنهایی را کاهش دهند و به بهبود وضعیت روانی فرد کمک کنند.

 ۵٫ نتیجه‌گیری

اختلالات اضطرابی یکی از چالش‌های مهم روانی در دنیای امروز هستند که می‌توانند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی فرد بگذارند. با شناخت بهتر انواع اختلالات اضطرابی، علل و نشانه‌های آن‌ها، و روش‌های درمان، می‌توان به بهبود وضعیت افراد مبتلا کمک کرد. در نهایت، مهم است که افراد مبتلا به این اختلالات به دنبال کمک حرفه‌ای باشند و از حمایت‌های اجتماعی بهره‌مند شوند تا بتوانند زندگی بهتری را تجربه کنند.

 اختلالات افسردگی

اختلالات افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در دنیاست که بر زندگی میلیون‌ها نفر تأثیر می‌گذارد. این اختلالات نه تنها بر احساسات و افکار فرد تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند بر رفتار و عملکرد روزمره او نیز تأثیر بگذارند. در این مقاله، به بررسی انواع اختلالات افسردگی، علل، علائم، تشخیص، درمان و راهکارهای پیشگیری خواهیم پرداخت.

 ۱. تعریف اختلالات افسردگی

اختلال افسردگی، یک اختلال روانی است که با احساسات عمیق ناامیدی، بی‌ارزشی و عدم علاقه به زندگی مشخص می‌شود. این اختلال می‌تواند به طور موقت یا دائمی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و شدت آن می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد.

 ۲. انواع اختلالات افسردگی

اختلالات افسردگی به چندین دسته تقسیم می‌شوند که به شرح زیر است:

 ۲.۱. اختلال افسردگی عمده (MDD)

این نوع افسردگی با دوره‌های مکرر از افسردگی شدید مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این نوع اختلال ممکن است احساس غمگینی عمیق، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره و تغییرات قابل توجهی در خواب و اشتها را تجربه کنند.

**مثال:** فردی به نام علی، ۳۲ ساله، به مدت شش ماه احساس غم و ناامیدی شدید داشت. او هیچ علاقه‌ای به کار یا تفریح نداشت و به تدریج از دوستانش فاصله گرفت.

 ۲.۲. اختلال افسردگی مزمن (دیس تایمیا)

این اختلال با علائم افسردگی خفیف‌تر اما مداوم مشخص می‌شود. فرد ممکن است به مدت دو سال یا بیشتر این علائم را تجربه کند.

**مثال:** مریم، ۲۵ ساله، از دوران نوجوانی به طور مداوم احساس غم و بی‌علاقگی به زندگی داشت، اما هیچ‌گاه به حدی نرسیده بود که به عنوان افسردگی ماژور تشخیص داده شود.

 ۲.۳. اختلالات افسردگی فصلی (SAD)

این نوع افسردگی معمولاً در فصول خاصی از سال، به ویژه در زمستان، بروز می‌کند و با کاهش نور روز مرتبط است.

**مثال:** سارا، ۲۸ ساله، هر سال در فصل زمستان دچار افسردگی می‌شود و با شروع فصل بهار احساس بهبودی می‌کند.

 ۲.۴. اختلال افسردگی پس از زایمان

این نوع افسردگی معمولاً در زنان بلافاصله پس از زایمان ظاهر می‌شود و می‌تواند شامل احساسات غمگینی، اضطراب و عدم توانایی در ارتباط با نوزاد باشد.

**مثال:** نینا، ۳۱ ساله، پس از زایمان دچار احساس ناامیدی و اضطراب شد و در ارتباط با نوزادش مشکل داشت.

 ۳. علل اختلالات افسردگی

اختلالات افسردگی می‌توانند ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیوشیمیایی، محیطی و روانی باشند.

۳.۱. عوامل ژنتیکی

تحقیقات نشان داده‌اند که وجود سابقه خانوادگی افسردگی می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد. اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر فرد مبتلا به افسردگی باشد، احتمال ابتلا به این اختلال در فرد بالاتر است.

 ۳.۲. عوامل بیوشیمیایی

تغییرات در سطح مواد شیمیایی مغز، مانند سروتونین و دوپامین، می‌تواند به بروز اختلالات افسردگی منجر شود. این مواد شیمیایی نقش مهمی در تنظیم خلق و خو دارند.

 ۳.۳. عوامل محیطی

محیط زندگی فرد نیز می‌تواند بر سلامت روان او تأثیر بگذارد. فشارهای اجتماعی، مشکلات مالی، تنش‌های خانوادگی و تجارب آسیب‌زا می‌توانند به بروز افسردگی کمک کنند.

 ۳.۴. عوامل روانی

ویژگی‌های شخصیتی، مانند کم‌رویی، اضطراب و احساس بی‌عرضگی، ممکن است فرد را در برابر افسردگی آسیب‌پذیرتر کند.

 ۴. علائم اختلالات افسردگی

علائم افسردگی می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند، اما برخی از علائم شایع شامل موارد زیر است:

– احساس غم و ناامیدی
– از دست دادن علاقه به فعالیت‌های معمول
– تغییرات در خواب (بی‌خوابی یا خواب زیاد)
– تغییرات در اشتها و وزن (کاهش یا افزایش)
– خستگی و کاهش انرژی
– احساس بی‌ارزشی یا گناه
– مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری
– تفکر درباره مرگ یا خودکشی

 ۵. تشخیص اختلالات افسردگی

تشخیص اختلالات افسردگی معمولاً توسط یک متخصص روانپزشکی انجام می‌شود. این فرایند شامل مصاحبه بالینی، بررسی تاریخچه پزشکی و استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد است. معیارهای تشخیصی DSM-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) برای تشخیص اختلالات افسردگی اهمیت دارد.

 ۶. درمان اختلالات افسردگی

درمان اختلالات افسردگی معمولاً ترکیبی از دارو درمانی و روان‌درمانی است.

 ۶.۱. دارو درمانی

داروهای ضد افسردگی معمولاً برای درمان اختلالات افسردگی تجویز می‌شوند. این داروها می‌توانند به تعادل مواد شیمیایی مغز کمک کنند و علائم افسردگی را کاهش دهند. از جمله این داروها می‌توان به SSRIها (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین) اشاره کرد.

 ۶.۲. روان‌درمانی

روش‌های مختلفی از روان‌درمانی برای درمان افسردگی وجود دارد، از جمله:

روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT): این روش به افراد کمک می‌کند تا الگوهای منفی تفکر و رفتار را شناسایی و تغییر دهند.

روان‌درمانی بین فردی: این نوع درمان بر بهبود روابط اجتماعی و کاهش تنش‌های بین فردی تمرکز دارد.

درمان گروهی: این روش به افراد این امکان را می‌دهد که تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از حمایت یکدیگر بهره‌مند شوند.

 ۷. راهکارهای پیشگیری

در کنار درمان، اقداماتی نیز وجود دارد که می‌تواند به پیشگیری از بروز اختلالات افسردگی کمک کند:

حفظ سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به بهبود سلامت روان کمک کند.
مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند مدیتیشن و یوگا، می‌تواند به کاهش خطر افسردگی کمک کند.
برقراری ارتباطات اجتماعی: حفظ روابط مثبت با دوستان و خانواده می‌تواند به حمایت عاطفی و روانی کمک کند.
مراجعه به متخصص: در صورت بروز علائم افسردگی، مراجعه به یک متخصص برای مشاوره و درمان اهمیت دارد.

 ۸. نتیجه‌گیری

اختلالات افسردگی یک چالش جدی برای سلامت روانی جامعه هستند. با توجه به اینکه این اختلالات می‌توانند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارند، شناسایی و درمان به موقع آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با آگاهی از علل، علائم و روش‌های درمان، می‌توان به بهبود وضعیت افراد مبتلا به افسردگی کمک کرد و از بروز این اختلالات جلوگیری نمود.

دلیریوم

delirium

دلیریوم یک وضعیت پزشکی پیچیده و اغلب اشتباه است که با اختلال در هوشیاری و شناخت مشخص می شود. این یک بیماری شایع و در عین حال کمتر تشخیص داده شده است، به ویژه در میان افراد مسن و افرادی که شرایط پزشکی زمینه ای دارند. دلیریوم می تواند پیامدهای عمیقی برای فرد آسیب دیده، خانواده آنها و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی داشته باشد، زیرا می تواند منجر به افزایش عوارض، مرگ و میر و هزینه های مراقبت های بهداشتی شود. هدف این مقاله ارائه یک درک جامع از هذیان، شامل علل، علائم و مدیریت آن، و برجسته کردن اهمیت تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب در بهبود نتایج برای افرادی است که دچار هذیان می‌شوند.

درک دلیریوم

دلیریوم به عنوان یک اختلال حاد و نوسانی در توجه، آگاهی و شناخت تعریف می شود که در یک دوره کوتاه ایجاد می شود. اغلب با تفکر آشفته، ادراک تغییر یافته و اختلال در چرخه خواب و بیداری مشخص می شود.

شیوع هذیان در بین جمعیت‌های مختلف متفاوت است، با نرخ‌های بالاتری در بیماران بستری در بیمارستان، به‌ویژه بیماران بستری در بخش‌های مراقبت‌های ویژه و محیط‌های بعد از عمل. افراد مسن، افراد مبتلا به زوال عقل و آنهایی که چندین بیماری همراه دارند در معرض خطر ابتلا به هذیان هستند. این وضعیت همچنین با پیامدهای نامطلوب از جمله بستری طولانی مدت در بیمارستان، کاهش عملکرد و افزایش مرگ و میر همراه است.

علل دلیریوم

هذیان می تواند توسط طیف گسترده ای از عوامل، از جمله شرایط پزشکی، داروها، و استرس های محیطی تحریک شود. درک علل اصلی هذیان برای مدیریت و پیشگیری موثر بسیار مهم است. علل شایع هذیان عبارتند از:

۱. شرایط پزشکی:

هذیان می‌تواند در اثر شرایط پزشکی مختلف، مانند عفونت‌ها (مانند عفونت‌های دستگاه ادراری، ذات‌الریه)، اختلالات متابولیک (مانند عدم تعادل الکترولیت‌ها، اختلال عملکرد کبدی یا کلیوی)، حوادث قلبی عروقی (مانند سکته مغزی، سکته قلبی) ایجاد شود. و اختلالات عصبی (مانند تشنج، ضربه به سر).

۲. داروها:

برخی داروها، به ویژه داروهای روانگردان، آرام بخش ها و آنتی کولینرژیک ها، خطر هذیان را افزایش می دهند. استفاده نامناسب از دارو می تواند خطر هذیان ناشی از دارو را تشدید کند.

۳. ترک مواد:

ترک الکل، بنزودیازپین ها یا سایر مواد می تواند باعث ایجاد هذیان شود، به ویژه در افرادی که سابقه سوء مصرف مواد دارند.

۴. عوامل محیطی:

بستری شدن در بیمارستان، محرومیت حسی، اختلالات خواب  می تواند به ایجاد هذیان، به ویژه در افراد آسیب پذیر کمک کند.

۵. عوامل استرس زا روانی اجتماعی:

پریشانی عاطفی، انزوای اجتماعی، و تغییرات در ترتیبات زندگی نیز می تواند به شروع هذیان کمک کند، به ویژه در افراد دارای آسیب پذیری های قبلی.

علائم دلیریوم

تظاهرات بالینی دلیریوم بسته به علت زمینه‌ای، عملکرد شناختی پایه فرد و وجود بیماری‌های همراه می‌تواند بسیار متفاوت باشد. علائم شایع هذیان عبارتند از:

۱. آگاهی تغییر یافته:

نوسانات در هوشیاری،  اختلال در توجه از ویژگی های بارز هذیان هستند. افراد ممکن است دوره‌هایی از تفکر آشفته را تجربه کنند.

۲–اختلال شناختی:

اختلال در حافظه، اختلالات زبانی و عدم هوشیاری نسبت به زمان و مکان از تظاهرات شناختی رایج هذیان است. افراد ممکن است در پردازش اطلاعات مشکل داشته باشند و ممکن است الگوهای گفتاری یا فکری نامنسجمی از خود نشان دهند.

۳. اختلالات ادراکی:

توهمات بینایی و شنوایی و همچنین تفسیرهای نادرست از محیط می تواند در افراد مبتلا به هذیان رخ دهد. این اختلالات ادراکی به سرگردانی و پریشانی فرد کمک می کند.

۴. تغییرات روانی حرکتی:

هذیان بیش فعال با بی قراری، بیقراری و حرکات بی هدف مشخص می شود.

۵. اختلالات خواب و بیداری:

افراد مبتلا به هذیان ممکن است دچار اختلالاتی در چرخه خواب و بیداری خود شوند، همراه با دوره های افزایش بی قراری یا گیجی در ساعات شب و خواب آلودگی بیش از حد در روز.

۶.ناتوانی عاطفی:

نوسانات خلقی، از جمله تحریک پذیری، اضطراب و بی ثباتی عاطفی، در افراد مبتلا به هذیان شایع است. این تغییرات عاطفی می تواند به پریشانی فرد کمک کند و ممکن است برای مراقبین چالش هایی ایجاد کند.

پیشگیری از هذیان

پیشگیری از هذیان یک جنبه مهم مراقبت است، به ویژه در محیط های پرخطر مانند بیمارستان ها و مراکز مراقبت طولانی مدت. راهبردهای پیشگیری از هذیان عبارتند از:

ارزیابی جامع سالمندان: انجام ارزیابی‌های کامل از سالمندان، به‌ویژه آن‌هایی که دارای بیماری‌های همراه یا اختلالات شناختی متعددی هستند، می‌تواند به شناسایی عوامل خطر برای هذیان و اطلاع‌رسانی مداخلات هدفمند کمک کند.

بررسی داروها: بررسی منظم داروها، با تمرکز بر توصیف داروهای نامناسب یا پرخطر، می تواند خطر هذیان ناشی از دارو را کاهش دهد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید مراقب تداخلات دارویی بالقوه و عوارض جانبی که ممکن است باعث ایجاد هذیان شود، باشند.

اصلاحات محیطی: ایجاد یک محیط حمایتی و محرک برای افراد در معرض خطر هذیان، از جمله ترویج نور طبیعی، به حداقل رساندن صدا و اختلالات، و حفظ محیط آشنا، می تواند به کاهش خطر هذیان کمک کند.

بسیج اولیه و توانبخشی: تشویق به بسیج زودهنگام، درگیر کردن افراد در فعالیت های معنادار، و ترویج تحریک فیزیکی و شناختی می تواند به رفاه کلی فرد کمک کند و خطر هذیان را کاهش دهد.

آموزش: آموزش ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، اعضای خانواده و مراقبان در مورد هذیان و عوامل خطر آن می تواند به افزایش آگاهی و تسهیل تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب کمک کند.

نتیجه

دلیریوم یک وضعیت پیچیده و چندوجهی است که چالش های مهمی را برای افراد مبتلا، خانواده های آنها و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ایجاد می کند. تشخیص زودهنگام، ارزیابی جامع و مداخلات هدفمند برای بهبود نتایج و کاهش بار هذیان ضروری است. با پرداختن به علل زمینه‌ای، ارائه مراقبت‌های حمایتی و اجرای استراتژی‌های پیشگیرانه، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند در جهت کاهش تأثیر هذیان و ارتقای رفاه افراد آسیب‌دیده کار کنند. تحقیقات مستمر و تلاش‌های حمایتی برای افزایش آگاهی در مورد هذیان و ایجاد بهبود در شناخت، مدیریت و پیشگیری از آن مورد نیاز است.