درمانهای دارویی اختلالات روانی
درمانهای دارویی اختلالات روانی چه میتواند باشد؟ درمانهای دارویی اختلالات روانی شامل روشها و داروهای پزشکی خاصی هستند که به کاهش علائم اختلالات روانی کمک میکنند. این درمانها معمولاً بهصورت ترکیبی با درمانهای گفتاری مورد استفاده قرار میگیرند. معمولاً این درمانها توسط پزشک عمومی یا روانپزشک تجویز میشوند، و در برخی ایالتها، روانشناسان آموزشدیده نیز مجاز به تجویز درمانهای بیومدیکال هستند.
درمانهای داروئی روانپزشکی
داروهایی که برای درمان علائم اختلالات روانی توسعه یافتهاند، به طور عمومی با تغییر سیستمهای نوروکیمیایی در مغز عمل میکنند تا برخی یا تمام علائمی که یک بیمار در حال تجربه آن است را تسکین دهند.
داروهای روانپزشکی به چند دسته گسترده تقسیم میشوند.
-
داروهای ضد روانپریشی
این دسته از داروها به دو گروه کلی “نسل اول” (که به عنوان نورولپتیکها یا ضد روانپریشیهای معمولی شناخته میشوند) و “نسل دوم” یا ضد روانپریشیهای غیرمعمول تقسیم میشوند. این داروها به کاهش علائم جدی مانند توهم، خیالات، و پارانویا بهخصوص در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی کمک میکنند. گرچه این داروها موفقیت متوسطی در کاهش توهمات و رفتارهای شدید دارند، اما عوارض جانبی متعددی نیز به همراه دارند.
۲٫داروهای ضدافسردگی
این گروه از داروها برای درمان علائم افراد دچار افسردگی و اضطراب استفاده میشوند. داروهای ضدافسردگی با افزایش سطح سروتونین و نوراپینفرین در مغز عمل میکنند و معمولاً چند هفته زمان میبرد تا اثر مثبتی را بر روی بیمار بگذارند. انواع مختلف از ضدافسردگیها وجود دارد، از جمله:
۱٫مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs): این دسته به دلیل نیاز به رعایت رژیم غذایی خاص، به ندرت استفاده میشود.
۲٫ضدافسردگیهای سه حلقهای (TCAs): این گروه عوارض کمتری دارند و کارایی بیشتری را نسبت به MAOIs نشان میدهند.
۳٫مهارکنندههای بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIs): مانند پروزاک که به دلیل اثربخشی قابل قبول و عوارض جانبی کمتر، مورد توجه قرار گرفتهاند.
۳٫ تثبیتکنندههای خلق و خوی
لیتیوم به کاهش شدت نوسانات خلق و خوی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی کمک میکند. اثر این دارو بهطور فوری بر روی علائم نمایان نمیشود و نیاز به پایش دقیق دارد تا بیمار دچار عوارض جانبی نگردد.
۴٫ داروهای ضداضطراب
این داروها بهویژه برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده میشوند و معمولاً شامل بنزودیازپینها هستند که اثر آرامشبخش فوری دارند. عوارض جانبی مانند وابستگی به دارو ممکن است بهوجود آید.
۵٫ داروهای محرک
داروهایی مانند ریتالن و آدرال بیشتر برای درمان علائم بیتوجهی و بیشفعالی بهکار میروند.
تمرکز بر روی گروههای سنی مختلف
اکثر مطالعات دارویی بر روی بزرگسالان انجام میشود و توجه کمتری به کودکان و بزرگسالان مسنتر داده شده است. در مورد کودکان و نوجوانان، تجویز داروهای روانپزشکی باید با احتیاط انجام شود، زیرا تأثیر آنها بر روی مغز در حال توسعه هنوز بهطور کامل مشخص نیست. همچنین، بزرگسالان مسنتر نیاز به مراقبت ویژهای در تجویز و دوز داروهای روانپزشکی دارند، زیرا ممکن است واکنشهای متفاوتی نسبت به داروها نشان دهند و همچنین بیشتر در معرض عوارض جانبی قرار دارند.
درمان الکتروشوک (ECT)
درمان ECT در گذشته روشی نسبتاً دلخراش به حساب میآمد، اما امروزه با تجویز داروهای بیهوشی قبل از درمان، این روش به طور چشمگیری بهتر شده است. معمولاً از ECT به عنوان آخرین راهحل برای بیماران شدیداً افسرده استفاده میشود. عوارض جانبی این درمان شامل از دست دادن موقتی حافظه است.
رویکردهای نوین
درمانهای مانند درمان با نور روشن و تحریک مغناطیسی ترانسکرانیال (TMS) در حال جمعآوری شواهد محکم پژوهشی برای درمان اختلالات افسردگی عمده هستند. این درمانها نشان دادهاند که میتوانند موثر باشند و بهعنوان گزینههای جایگزین برای ECT مطرح گردند.
نتیجهگیری
درمانهای دارویی اختلالات روانی تنوع زیادی دارند و میتوانند بهتنهایی یا در کنار سایر درمانها مانند درمانهای شناختی-رفتاری مورد استفاده قرار گیرند. این درمانها در کنار توجه به نیازهای خاص هر گروه سنی و شرایط فردی، میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلالات روانی کمک کنند. با توجه به پیشرفتها در زمینه تحقیقات و تکنولوژی، انتظار میرود که روشهای درمانی بیشتری در آینده به این فهرست افزوده شوند، تا به بیماران کمک بیشتری شود.